Alugaritm agaman

Zɣ testwiki
Aller à la navigation Aller à la recherche

Talɣa:Amgrad icqqan

Alugaritm anipiri

Iga Alugaritm agamanAlugaritm anipiri (s tanglizt : Natural logarithm) yat tsɣnt bahra ittyusann ɣ tusnakt. Ar tsnfal tasɣnt ad afaris s tmrnit zun d tisɣnin ilugaritmiyn yaḍnin. Ar tt nttara s mk ad :

ln()

.

Ar nttini is iga alugaritm agaman s uzadur n e acku ln(e)=1. Iga alugaritm agaman tamnzut n tsɣnt : x1/x ɣ uzilal ]0;+[ .

Amzruy

Alugaritm ad dars yan yism yaḍn ad t igan d "anipiri". Ism ad ikka d John Napir, yan umusnak askatlandi, amskar amzwaru n tflwit talugaritmiyt (tmzaray f talli nssn).

Tettyawskar tazmilt n ulugaritm zɣ dar Grégoire de Saint-Vincent d Alphonse Antonio de Sarasa ɣ usggʷas n 1649.

Isnmal

Ad tili a]0;+[, nzḍar ad nini mas d asnml n tsɣnt talugaritmiyt iga tt unrar lli illan ɣ izddar n tsɣnt n x1/x gr a d 1. Ar tt nttara s tɣarast ad:

Tasɣnt talugaritm tga unrar lli illan ɣ izddar n tasɣnt x1/x gr a d 1.

lna=1a1xdx.

Iɣ darnɣ a<1 rad nini mas d anrar lli darnɣ illan iga uzdir.

Tṭṭaf tasɣnt talugaritmiyt aydatn kullu tn n tsɣnin tilugaritmin.[1]

ln(ab)=lna+lnb.

Nzḍar ad nml ayad s tibḍit n uɣrd lli f nsawl ɣ umzwaru s snat tfulin ɣ akud ann nɣrd s usnfl n umutti x=ta ɣ tfult tiss snat, zun d mk ad:

ln(ab)=1ab1xdx=1a1xdx+aab1xdx=1a1xdx+1b1atd(at)=1a1xdx+1b1tdt=lna+lnb.

Aydatn

Tasɣnt n ulugaritm agaman

Taɣlalt d tsbk n tasɣnt n ulugaritm agaman

Zɣ aylli izrin ar nttafa mas d tasɣnt xln(x) tlla ɣar ɣ uzilal ]0;+[ , nzḍar ad tt nzllm ɣ ammas n uzilal ad nit d:

x+*, ln(x)=1x

S ɣikAd tilia ln tasɣnt tamaɣlalt ɣ uzilal ]0;+[, acku tazllumt nns tga tumnigt rad nini ma sd ln tga tasɣnt igmmn ɣ ammas uzilal ]0;+[

Timhal f tasɣnt n ulugaritm agaman

Ad tg f yat tsɣnt  f(x)=ln(ax) s a d x sin imḍann umnign. Tazllumt nns tga tazllumt nit n ulugaritm agaman, ilmma:

 f(x)=ln(x)+k / k R

Acku f(1)=k rad nini mas d ln(a)=k , s yat tɣarast igan tamatayt:

  • (a;b)]0:+[2, ln(ab)=ln(a)+ln(b)

Zɣ uyda yad rad naf aydatn ddaw as:

  • (a;b)]0:+[2, ln(ab)=ln(a)ln(b)

Iɣ iga n amḍan waxiḍ:

  • a]0;+[, n, ln(an)=nln(a)
  • a]0;+[, r, ln(ar)=rln(a)

Iɣ iga n amḍan ana:

  • a*, n*, ln(an)=2nln|a|
  • (a1,a2,....,ak)]0:+[k, n=1kln(an)=ln(n=1kan)

ad igan tamatart n ufaris.

Aydatn yaḍnin

  • ln1=0
  • lne=1
  • ln(xy)=lnx+lnyx>0y>0
  • ln(xy)=ylnxx>0
  • lnx<lny0<x<y
  • limx0ln(1+x)x=1
  • limα0xα1α=lnxx>0
  • x1xlnxx1ix>0
  • ln(1+xα)αxix0α1

Amawal

  • Agaman : naturel
  • Tasɣnt, Tawwuri : fonction
  • Afaris : produit
  • Timrnit : somme
  • Azadur : base
  • Tamnzut : fonction primitive
  • Azilal : intervalle
  • Amusnak : mathematicien
  • Taflwit : tableau
  • Tazmilt : notion
  • Asnml : definition
  • Anrar : aire
  • Ayda : propriete
  • Aɣrd : integrale
  • Tafult : partie
  • Amutti : variable
  • Taɣlalt : continuite
  • Uzdir : negatif
  • Tsbk : monotonie
  • Zllm : deriver
  • Igmmn : croissante
  • Umnig : positif
  • Tamhlt : opperation
  • Amḍan : nombre
  • Amatay : general
  • Waxiḍ : impair
  • Ana : paire

Isaɣuln

  1. -{R|https://www.britannica.com/science/logarithm}- Encyclopedia Britannica. Tettuyẓra ass n 2020-08-29.
Talɣa:Iɣbula 
 


Talɣa:Aggur:Tusnakt/Tin imgradn